Smeerwortel, Brandnetel en Duizendblad. Waar zijn ze goed voor?

De Smeerwortel

De gewone smeerwortel (Symphytum officinale) is een inheemse plant. Hij bloeit van mei tot en met september. De bloemen lijken op klokjes en ze zijn er in de kleuren paars, roze of wit.

Het is een plant die kan gaan woekeren in je tuin. Maar hij houdt niet van ‘zure’ grond zoals bosgrond. Ik heb smeerwortel zien staan richting het strand hier, op Fur maar niet bij ons in de tuin. Al bij de Grieken en de Romeinen werd de plant gebruikt vanwege de kracht om wonden, (gewrichts)ontstekingen en botbreuken te genezen. Je kunt er thee van zetten.

De plant heeft diepe wortels en kan daarmee vele mineralen, zoals stikstof, fosfor en kalium, omhoog halen uit de bodem. Deze mineralen worden in de bladeren opgeslagen en wanneer je dus de plant gebruikt als mulch, komen deze mineralen weer terug in de bovenste laag van de grond. Het is dus een hele waardevolle groenbemester. Je kunt ze als mulch rondom planten aanbrengen of toevoegen aan de composthoop. De planten worden ook wel verwerkt tot smeerwortelgier om (in verdunde vorm) als vloeibare bemesting te gebruiken.

En verder zijn hommels 🐝🐝🐝🐝gek op de bloemen vanwege de nectar. Dit noemt men onkruid maar wie wil deze planten nou niet in zijn tuin? Ik ga volgend jaar deze plant proberen te kweken in een grote bak en heb daarom alvast zaadjes gekocht. Ik wil het gebruiken voor thee en mulch. En het leuke hiervan is dat ik gelijk leer wat de Deense naam is van dit onkruid.



De Brandnetel

De brandnetel (Urtica), wie kent hem niet. Vooral het branden als je er per ongeluk met je blote been langs bent gegaan. Dit komt omdat de haartjes netelgif, histamine en mierenzuur bevatten. Brandnetels verspreiden zich via de wortels en via zaad, dus kunnen ook behoorlijk gaan woekeren. 



Brandnetels houden niet van schaduw, dus in onze tuin met de vele bomen hebben wij ze nooit. Ze houden van stikstofrijke grond, zoals op plekken waar boeren veel gieren. Brandnetels zijn heel belangrijk in de natuur, ook voor insecten. Ze trekken wel 50 soorten dag- en nachtvlinders aan! En de tjiftjaf maakt heel graag een nestje in een wirwar van brandnetelstruiken. Wij hebben veel tjiftjafjes in de tuin maar ze nestelen niet bij ons. Nu snap ik waarom. Ze nestelen niet in de bomen maar juist dicht bij de grond. 



Brandnetels bevatten veel stikstof en fosfaten en zijn daarom ook een goede groenbemester. Je kunt het gebruiken als mulch, je kunt er gier van maken of op de composthoop doen. Ze trekken luizen aan, dus je kunt ze ook gebruiken als lokplant, zodat de luizen niet op je andere groenteplanten gaan zitten. Je kunt er thee van zetten of je kunt de bladeren eten. (De bladeren even blancheren in de pan en je eet het als spinazie). Heel gezond!

Ik heb zaadjes gekocht van de Grote brandnetel. Ik ga deze ook proberen op te kweken in een grote bak volgend jaar. Ik wil het gebruiken voor thee en mulch. 

Het Duizendblad

Het Duizendblad (Achillea Millefolium) groeit bij ons overal in de bermen. Het is een inheemse plant. De bladeren lijken net veren. Ze bloeien van juni tot oktober. De bloemen van het duizendblad dat bij ons in de berm groeit en richting het strand, zijn wit met soms een zweempje roze. Maar ze zijn er ook in het rood en oranje, maar eerlijk gezegd heb ik die nog nooit gezien. De bloemen ruiken heerlijk en ze trekken insecten aan. 

Deze kleuren groeien bij ons

De plant vermeerdert door de zaden uit de bloemen en door ondergrondse wortelstokken en is daarom moeilijk onder controle te houden. Dus ook weer een woekerplant. De bladeren zijn bloedstelpend en er wordt beweerd dat de planten door Achilles meegenomen werden voor de verzorging van zijn soldaten.

(Achilles is een figuur uit de Griekse mythologie. De belangrijkste held uit de Trojaanse oorlog)

Vandaar de naam Achillea Millefolium. Achillea naar Achilles en Millefolium betekent duizend bladeren. 

Achilles

De hele plant (stengel, blad en bloem) kun je gebruiken om compostthee van te maken. Wanneer je dit over je composthoop giet, verteert de compost sneller. Ook kun je deze compostthee gebruiken om aan planten te geven als bemester. Het is een goede buur voor andere planten. Het houdt vliegen en kevers weg doordat hij ze zelf aantrekt. Dus ook te gebruiken als lokplant. Er wordt zelfs gezegd dat het de geur en smaak kan verdiepen van andere planten 😲 dus die wil ik wel in mijn kas hebben! Maar helaas, je moet ze absoluut niet bij aubergine, paprika en tomaten zetten. 

Alleen weet ik niet waarom dat niet mag......kan het nergens vinden. Dus wie het weet mag het zeggen 😆

De jonge bladeren kun je eten, zoals spinazie. Van de bloemtopjes kun je thee trekken voor jezelf. De thee is wel een beetje bitter. 

Nog wat leuke weetjes over het Duizendblad:

• Vroeger werd Duizendblad gebruikt bij het maken van bier, in plaats van hop.
• Kauwen op de wortel kan tandpijn verlichten, maar dat kan de tandarts ook. Dus ik zou het als noodoplossing gebruiken.
• Wanneer je de bladeren verbrandt, blijven de muggen op afstand. Dus in de zomer op je kampvuurtje... 

Ik heb wat bloemen geplukt uit de bermen bij ons in de straat en ga de zaadjes bewaren. Volgend jaar zaai ik het in een grote bak en wil het dan gaan gebruiken voor het maken van compostthee. En misschien een paar bladeren af en toe door de sla 🌿😉

Oh ja, de Deense naam is Røllike.